حقایق ناگفته درمورد استایل لباس بلک‌پنترها چیست؟

حزب بلک پنتر؛ سیاه‌پوستانی با موهایی پرپشت که ریز فر خوردن توی هم، یه کلاه بِرِت سیاه، عینک آفتابی روی چشم‌ها، یه کت چرمی مشکی که با دکمه‌های بزرگ و گرد تزیین شده و یه تفنگ بزرگ بسته‌شده به بدنی که مشتش در هواست.

جالب بود، خاص بود، چشمگیر بود و آره توجه عمومی رو به خودش جلب می‌کرد؛ اما یه بیانیه‌ی فشن نبود، مهم نبود فروشش چقدره یا از کدوم برنده. این ترکیب سیاه اندر سیاه استراتژیک و نمادین بود، حرف داشت واسه گفتن، داشت اعتراض می‌کرد؛ اما به چی؟

یونیفرمی که براتون توصیف کردم یه “نه” قاطع به اون چیزی بود که اعضای جنبش حقوق مدنی در اون سال ها می‌پوشیدن. در طول جنبش حقوق مدنی، اعضا لباس‌های شیک و باکلاس تن می‌کردن؛ مثل این می‌موند که کت‌و شلوار دامادیتو هر روز بپوشی یا با پیراهن مجلسی سفارشی دوزی بری سر کار. ساده بگم؛ کت‌و‌شلوار، پیراهن، دامن و موهای آراسته مواد تشکیل‌دهنده‌ی یونیفرم جنبش حقوق مدنی بود، می‌پرسید این همه زحمت و اتوکشیدگی از برای چه؟ جوابش ساده‌ست، آمریکایی‌های آفریقایی تبار پیرو این جنبش می‌خواستن دیگران با احترام و وقار باهاشون رفتار کنن، می‌خواستن جدی گرفته بشن، هم خودشون هم مطالباتی که در راستای برابری با سفیدپوستان داشتن.

اون روی سکه -حزب پلنگ سیاه- کلا زد زیر میز؛ ایدئولوژیش این بود که ما شایسته‌ی احترامیم و این به بهای مطابقت داشتن با استانداردهای سفیدپوستان و “سیاست محترمانه” نیست، ما برای اینکه مثل یه شهروند عادی باهامون برخورد شه همین باید و نبایدها رو به چالش می‌کشیم.

یونیفرم حزب پلنگ سیاه (Black Panther Party) به‌دلیل چشم‌نواز بودن و ظاهر یونیسکسی که داشت به‌شدت نمادین بود. در دورانی که که نقش‌های جنسیتی در حال تکامل بود و زنانی که خودشون رو به‌عنوان مبارز معرفی می‌کردن، مدرن بودن و مدرن می‌پوشیدن؛ تصویر زنان حزب پلنگ سیاه که کلاه بر سر داشتن و تفنگ بر دوش، به‌غایت انقلابی بود. از منظر عموم، لباس تک‌جنسیتی حزب پلنگ سیاه نمادی از مشارکت زنان در سازمان بود. البته باید بگم اگرچه حزب شامل زنان بود اما این به مرور زمان شکل گرفت و از همون ابتدای کار حضور چندانی نداشتن. این بانوان سیاه‌پوش آفریقایی تبار نقش بسیار بسیار مهمی در موفقیت پلنگ‌های سیاه داشتن، هرچند باز هم در معرض تبعیض جنسی قرار می‌گرفتن. در نهایت اگه بخوایم یه دید کلی به لباس حزب پلنگ سیاه داشته باشیم این مفاهیم ازش برداشت می‌شه: به رسمیت شناختن قدرت زنان، ارزش زنان برای سازمان، اعتقاد حزب به قدرتمندی سیاهان، خودمختاری و غرور نژادی.

حالا با توجه به مقدمات و احوالاتی که از حزب، اعضا و تفکرشون مطالعه کردید وقتشه تک به تک قسمت‌های تشکیل دهنده‌ی این یونیفرم پرمعنا رو براتون شرح بدم.

Afros / آفروس

آفرو یا آفروس به مدل موی سیاه‌پوستان گفته می‌شه که در اون -موها- به‌طور طبیعی گره خوردن و محکم فر شدن و فرم موها به‌شکل گرد درومده.

آفروس نماد غرور پلنگ‌های سیاه در موهای طبیعیشون بود؛ درواقع آفرو از استانداردهای زیبایی اروپامحوری که بر سیاه‌پوستان اعمال شده بود سرپیچی می‌کرد. در اون زمان آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار اغلب موهاشون رو صاف می‌کردن تا مورد پذیرش جامعه آمریکا واقع بشن، چراکه اگه فرهای موشون رو به حال طبیعی رها می‌کردن حتی برای پیدا کردن شغل مناسب هم دچار دردسرهای عجیبی می‌شدن؛ در حقیقت صاف‌کردن مو وسیله‌ای برای بقا بود. همین شد که زنان و مردان حزب پلنگ سیاه با در آغوش کشیدن آفرو، این روایت رو برهم زدن و نشون دادن برای زنده موندن نیازی به صاف کردن موها نیست. در پی این موضوع اعضای حزب، شعار «سیاه زیباست» رو طنین‌انداز کردن؛ شعاری که به جهان و حتی برخی سیاه‌پوستان خودباخته نهیب می‌زد که: «هی، ببین… من زیبا هستم، نمی‌تونی منو انکار کنی». در امتداد موها، سایر ویژگی‌های ذاتی و فرهنگی مهاجران آفریقایی از قبیل رنگ پوست، بافت مو، لباس و غیره هم در سایه تحسین قرار گرفت.

کلاه بِرِت

پلنگ‌های سیاه ما عموما بر بلندای آفروس‌هاشون کلاه برت به سر می‌کردن. برت سمبل انقلابه، نه فقط در این حزب بلکه در جای‌جای تاریخ رد پای این کلاه نمادین رو در انقلاب‌ها می‌بینیم. از نظر تاریخی، بره یا برت، نماد عدم انطباق، مقاومت و ستیزه‌جویی هست؛ هرچند در سطح جهانی به‌عنوان بخشی از یونیفرم نظامی استفاده می‌شن. رهبران پلنگ سیاه، هیوی پی نیوتن (Huey P. Newton) و بابی سیل (Bobby seale)، بعد اینکه فیلمی درمورد مقاومت فرانسوی‌های برت بر سر در طول جنگ جهانی دوم دیدند، الهام گرفتن که کلاه رو به‌عنوان بخشی از لباس فرم حزب پلنگ سیاه انتخاب کنن. ایدئولوژی‌های انقلابی حزب پلنگ سیاه و مقاومت در برابر خشونت پلیس، کلاه برت رو به یک مکمل عالی برای یونیفرم اون‌ها تبدیل کرد.

عینک آفتابی

پلنگ‌های خوش‌تیپ سیاه‌پوش به همه چی فکر کرده بودن و عینک آفتابی رو هم در توی سبد خریدشون گنجونده بودن اما این قلم فقط هدفش زیبایی نبود، در حقیقت اعضای حزب برای پنهان کردن هویتشون از عینک استفاده می‌کردن که البته برای ما خیلی ناملموس نیست. دولت همواره حزب پلنگ سیاه رو زیر نظر داشت؛ جی ادگار هوور (J. Edgar Hoover)، مدیر اف‌بی‌آی، می‌خواست به وجود حزب پلنگ سیاه پایان بده و حتی اون‌ها رو “بزرگترین تهدید برای امنیت کشور” اعلام کرد. خط و نشون‌ها و تهدیداتی از این قبیل موجب شد تا اعضای حزب از شناسایی شدن در ملاء عام اجتناب کنن. هرچقدر نظارت دولت بر پلنگ‌ها بیشتر می‌شد، خشونت پلیس هم علیه اعضا افزایش پیدا می‌کرد. هیوی پی نیوتن از رهبران حزب در زندگینامه خودش یعنی «خودکشی انقلابی» در سال 1973 توضیح می‌ده که پلیس پرونده‌ای از اطلاعات وسایل نقلیه اعضا داره و به‌طور مداوم اعضای حزب رو در خیابان متوقف می‌کنه. نیوتن در خاطره‌ای اشاره می‌کنه که یک‌بار پلیس به‌مدت 30 دقیقه متوقفش کرده بوده و ماشینش رو تفتیش می‌کرده. بنابراین، استفاده از عینک آفتابی برای عدم‌شناسایی هویت یکی از راه‌های مخفی موندن و حفظ امنیت اعضای پلنگ سیاه بود.

کت یا کاپشن چرمی

اگرچه اغلب بلک پنترها از این کت‌ها می‌پوشیدن اما در مقایسه با سایر اقلام یونیفرمشون کمتر نمادین بود. در این مورد بابی سیل بود که نیوتن رو متقاعد کرد از کت چرمی سیاهی که از قبل داشت به‌عنوان بخشی از یونیفرمش استفاده کنه. از اونجایی که در اون زمان اکثر مردم توی کمدشون حداقل یه کت یا کاپشن چرمی داشتن، بهره بردن از این لباس به‌عنوان یونیفرم کار چندان سختی نبود و از طرفی راحتی این لباس موجب شد که مورد توجه بیشتر قرار بگیره. معمولا این کاپشن‌ها، از چرم مشکی بودن اما برخی از اعضای حزب پلنگ سیاه برای استتار از کت‌های سبز استفاده می‌کردن. زن و مرد تفاوتی نداشت، اغلب همه از این کت‌های چرمی مشکی داشتن و می‌پوشیدن؛ تنها برخی از زنان حزب کاپشن چرمی رو نمادی از مردانگی می‌دونستن و از پوشیدنش امتناع می‌کردن، اون‌ها معتقد بودن این لباس نماینده‌ی زنان پلنگ سیاه نیست.

دکمه های پین بک (Pinback)

دکمه‌های پین بک درواقع همون پیکسل‌های خودمونن که در اندازه و طرح‌های مختلف وجود دارن و نحوه‌ی اتصالشون یه سنجاق قفلیه که پشتشون قرار داره.

پلنگ‌های سیاه این دکمه‌ها رو معمولا به کت چرمی یا کلاهشون وصل می‌کردن و از طرح و نوشته‌های روشون به‌عنوان تبلیغ برای حزب یا رسوندن یه پیام بهره می‌بردن. از لحاظ تاریخی دکمه‌های پین‌بک معمولا برای مبارزات و مقاصد سیاسی استفاده می‌شدن و قبل از حزب پلنگ سیاه، اعضای جنبش حقوق مدنی در آمریکا هم از این دکمه‌ها استفاده می‌کردن. با این حال، با ظهور جنبش قدرت سیاه‌­پوستان و تشکیل حزب پلنگ سیاه همچنان اعضای این حزب از پین‌بک به‌عنوان وسیله‌ای برای بروز افکارشون استفاده کردن؛ مهمه بدونیم که قیمت پایین و سادگی تهیه و تولید این قبیل دکمه‌ها هم تاثیر زیادی در فراگیر شدنش داشت.

نمونه متن‌هایی که روی این دکمه‌ها حک می‌شد عبارتند از: «هوی (رهبر حزب) برای کنگره»، «زندانی سیاسی آزاد باید گردد»، «آنجلا را آزاد کنید» و جملاتی از این قبیل. بعضی از طرح‌ها هم مشخصا خود سازمان و حزب رو تبلیغ می‌کردن، به‌عنوان مثال عکس رهبران سازمان، پلنگ سیاه و یا شعارهای حزب مانند «تمام قدرت برای مردم». این دکمه‌های پین‌بک در مقام بخشی از یونیفرم حزب پلنگ سیاه نمایان‌گر تعهد شخصی، مشارکت اجتماعی، فعالیت سیاسی و راهی برای برقراری ارتباط با سایر اعضا بود.

سلاح گرم

آخرین موردی که به برخی از لباس‌های بلک پنترها اضافه شده بود یه اسلحه گرم بود. اسلحه گرم نمادین‌ترین تصویری بود که از حزب در رسانه‌ها دیده می‌شد، هرچند اعضای حزب همواره اسلحه به دست توی خیابون راه نمی‌رفتن یا با اسلحه به استخر و دانشگاه نمی‌رفتن! هدف اصلی از حمل سلاح گرم محافظت از پلنگ سیاه و جامعه‌ی اون‌ها در برابر خشونت پلیس و عوامل حکومتی بود. درست همون‌طور که پلیس بین سیاه‌پوستان گشت‌زنی می‌کرد و در اغلب مواقع مورد آزار و اذیت قرارشون می‌داد، پلنگ‌های سیاه هم با هدف تغییر دادن رفتار گزنده‌ی پلیس -درحالی که سلاح گرم به دست داشتن- به گشت‌زنی میون پلیس‌ها پرداختن.

حمل سلاح گرم برای پلنگ‌ها نماد دفاع و محافظت از خود در برابر خشونت پلیس بود. در ابتدا این وسیله صرفا به‌عنوان سمبل همراهشون بود، اما بعدها با افزایش خشونت و کشتار سیاه‌پوستان توسط پلیس، برای مقابله و دفاع از خود، ناچار به استفاده از سلاح شدن. این روشی برای حزب بود تا حیوانی که نماد سازمانشون بود رو تجسم ببخشه: پلنگ سیاه. این نماد -پلنگ سیاه- از سازمان آزادی شهرستان لوندز که در سال ۱۹۶۵ تاسیس شده بود اقتباس شد و به‌دلیل ماهیت این حیوان، نماد و نشان درخوری برای حزب بود.

« ما از پلنگ سیاه به دلیل ماهیتی که داره به‌عنوان نمادمون استفاده می‌کنیم. پلنگ به کسی ضربه نمی‌زنه؛ وقتی مورد حمله قرار بگیره در ابتدا عقب می‌نشینه و اخطار می‌ده و اگه دشمن به تجاوزش ادامه بده اون وقته که اقدام به بیرون کردنش می‌کنه»

امروزه اما، عبارت «قدرت سیاه» همچنان به حیات خودش ادامه می‌ده و همین‌طور میراثش که یونیفرم پلنگ سیاهه؛ لباس پلنگ سیاه نه‌تنها توجه‌ها رو به خودش جلب کرد و به انتقال پیام حزب کمک کرد، بلکه بر نسل‌های آینده هم تاثیرگذار بود. از نمونه های تاثیرات یونیفرم بلک پنتر می‌شه توی موسیقی پاپ به گروه S1W، در هیپ‌هاپ به پابلیک انمی (Public Enemy) و حتی به خوانندگانی مثل بیانسه اشاره کرد در نمایش سوپر بول (Super Bowl) سال 2016 از این پوشش بهره برده بود.

یونیفرم بلک پنتر به‌دلیل تاکید بر غرور و مصمم بودن سیاه‌پوستان برای شکل دادن به سرنوشتشون بدون نیاز به تطابق با دیگران (مثلا جامعه ی فانتزی اروپایی ) پیشگام بود. در اون زمان این یه ایده‌ی مدرن برای جنبش‌های سیاه‌پوستان بود و همچنین تاثیرگذار و الهام بخش برای فعالان و جنبش‌های امروزی، مانند «زندگی سیاه‌پوستان مهم است» یا همون Black Lives Matter.

فریاد بلک پنتر در جهان با این پیام طنین‌انداز شد: “خواهی نشوی رسوا هم‌رنگ جماعت شو” رو کنار بذارید و وضعیت موجود رو برای تغییرات انقلابی به چالش بکشید، درست مثل ما، مثل پلنگ‌های سیاه.